Restauratie
Dakleien voor restauratie
Restauratie luistert zeer nauw. Hiervoor is hoogwaardig vakmanschap vereist. Voor de restauratie importeren wij dan ook alleen natuurleisteen die goedgekeurd is door de Rijksdienst. Deze natuurleien ondergaan een tweejaarlijkse chemisch-fysische keuring, uitgevoerd door een onafhankelijk bureau. Voordat natuurleien ten behoeve van monumenten uitgeleverd worden, worden deze leien eveneens visueel gekeurd op ons depot.
Het gebruik van leien op belangrijke gebouwen in Nederland stamt al uit de Middeleeuwen. Maar ook daarvoor werden al leien op daken verwerkt. Het is zelfs bekend dat ook de Romeinen af en toe leien als dakbedekking gebruikten. Het gebruik in Nederland ontstond doordat architecten voor belangrijke gebouwen een andere dakbedekking wilden toepassen dan in die streek gebruikelijk was, ze wilden het gebouw een imponerende indruk geven. Zo ziet men in Nederland leisteen veelal op gebouwen zoals kerken en kastelen.
De selectie van de voor jouw dakbedekking geschikte natuurleien, begint al bij de groeves. In intensieve samenwerking met ons, wordt de leisteen kritisch geselecteerd op dikte, maatvastheid en kwaliteit. Dakleien worden in verschillende dekkingswijze toegepast. Wij adviseren je welke dekkingswijze het beste bij jouw project past.
Dekkingswijze
In Nederland zijn van oudsher enkel de Duitse Dekking en de Maasdekking toegepast. De leien worden hierbij met haken op het dakbeschot aangebracht.
Oud-Duitse dekking
De oud-Duitse dekking verloopt met grote leien aan de voet van het dak naar kleine leien bij de nok. Daarnaast verschillen de dakleien ook nog eens in breedte. Inclusief de aansluitingen bij voeten, killen (inspringende hoeken), kepers (hoeken) en nokken, liggen er op één dak ongeveer 250 verschillende formaten en vormen. Dat goed dekken vergt een grote mate van vakmanschap, die slechts weinig leidekkers beheersen. Bij oud-Duitse dekking worden de leien voor het dekken altijd op hoogte gesorteerd voor een gelijkmatig verloop van groot naar klein.
Als variant op de Oud-Duitse dekking wordt de lei gebruikt voor schubdekking. Deze heeft een regelmatigere vorm dan de Oud-Duitse dekking. De aan de onderzijde afgeronde leien worden in een schuin oplopende lijn (stijglijn) op het dak gelegd. De schubdekking wordt vaak toegepast als er sprake is van rondingen in het dak omdat zo’n dakvorm met “rondere” dakleien beter te leggen is. Omdat de onderzijde van de dakleien rond zijn, lijken de dakleien op schubben en wordt dit een schubbendak genoemd.
Maasdekking
Bij Maasdekking wordt steeds dubbele dekking toegepast, die er voor zorgt dat het dak zo goed als waterdicht blijft, ook als er een lei wegvalt. Een dak met leien in Maasdekking is daarom minder kwetsbaar en vraagt gemiddeld minder onderhoud dan een met bijvoorbeeld oud-Duitse dekking. Bij de Engelse wijze van dekken ziet men vaak dat er twee of drie breedtematen toegepast worden, met zogenaamde ‘random slate’, vrij van maat. Hierbij wordt van beneden naar boven steeds kleine rechthoekige leien gedekt. Bij de Franse wijze ziet men doorgaans geen maatverschillen. Het nettogewicht exclusief dakbeschot is afhankelijk van het formaat, dikte en de vereiste dubbele overlap. Dit varieert voor de gangbare dikte van 4,5 à 5 millimeter tussen de 32 en 36 kilo per vierkante meter dak. Bij Maasdekking konden leien ook ter versiering gehakt worden in andere vormen. Soms was hiermee een geheel dakvlak gedekt. Deze variaties werden veel toegepast op het einde van de negentiende eeuw. In andere gevallen werden er leien tussen gedekt in een patroon met afwijkende kleur. Meestal waren dit rood paarse leien met een patroon van groengrijze leien.
Cast PMR dakramen
Historische daken zijn allesbepalend voor het karakter van jouw monument, of het nu gaat om een pannendak, een rietdek of een dekking met leien. De Cast PMR Dakramen worden in veel gebouwen toegepast waar uitstraling of regelgeving dit voorschrijft. In veel monumentale panden en boerderijen zijn in het verleden gietijzeren dakramen toegepast, deze kunnen perfect vervangen worden door deze unieke, isolerende, slanke stalen dakramen.
Cast PMR dakramen worden specifiek aan jouw soort dakbedekking aangepast. Of het nu natuurleien, dakpannen of een rieten daken betreft, jouw dak behoudt zijn schoonheid door de juiste aandacht en het juiste vakmanschap. De dakramen zijn zodanig ontworpen, dat ze uiteindelijk nagenoeg ”vlak” in jouw dakbedekking verwerkt zijn.
Historische daken in monumenten
Een dakraam is te vervangen voor een nieuw stalen dakraam voorzien van isolerende beglazing voor een verbeterende isolatiewaarde. Een nieuw dakraam brengt veel ruimte en licht waardoor er op zolder extra leefruimte ontstaat. Een nieuw dakraam plaatsen in een dichte kap is echter een inbreuk op de monumentale kapconstructie. Het is dan ook niet toegestaan om zonder meer een dakkapel of dakraam op jouw monument te plaatsen. Informeer eerst bij de monumentenambtenaar van jouw gemeente. Ook bij de reconstructie van een verdwenen dakraam of dakkapel is het aan te raden om met jouw gemeente in overleg te gaan.
Aandachtspunten bij plaatsing van dakkapel of raam
- Plaats een dakraam altijd tussen de sporen of spanten van het dak. Het Cast PMR dakraam is een maatwerk raam en past hierdoor altijd in de aanwezige constructie
- Kijk goed naar de verhouding tussen dakramen en dakoppervlak. Het gesloten karakter van het dak moet gehandhaafd blijven
Lees voor meer informatie de brochure Licht op zolder
Monumentaal pand te Heerjansdam
Stadhuis te Leiden
Kerkgebouw Lammermarkt te Leiden
Vergunning
De toepassing van deze aanbevelingen is afhankelijk van de waarde van het monument. Aangezien deze waarde per gebouw varieert, zal er in geval van rijksmonumenten een beoordeling plaatsvinden in het kader van een aanvraag voor een monumentenvergunning. Deze wordt ingediend bij de betreffende gemeente. Een aantal gemeenten beschikt al over concrete richtlijnen voor het aanbrengen van dakkapellen en dakramen. Wij zijn jou graag van dienst bij jouw aanvraag.
Isoleren en dakbedekking vernieuwen
Vaak gaat het plaatsen van een dakraam of dakkapel samen met isoleren en het vernieuwen van de dakbedekking. Ook hiervoor gelden de volgende overwegingen:
- Is de dakbedekking of kapconstructie origineel, zeldzaam of gaaf?
- Is deze technisch nog in goede staat?
- Is het noodzakelijk deze te vervangen of kan worden volstaan met plaatselijk herstel?
- En wat zijn de gevolgen van isolatie voor de monumentale waarden van de kap en daarmee voor het monument?
Zonne-energie
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) heeft haar adviesbeleid aangepast voor zonnepanelen (pv-cellen) op monumenten. Het doel is om monumenteigenaren meer mogelijkheden te geven om gebruik te maken van pv-cellen bij de verduurzaming van hun monument. De verduurzaming van monumenten neemt namelijk een belangrijke plek in het Klimaatakkoord. Hierin is afgesproken dat ook monumenten een substantiële bijdragen zullen leveren aan de energiebesparing en schone energieopwekking.
Het wel of niet zichtbaar zijn van de pv-panelen is niet langer een beslissend criterium, maar wel de mate waarin het beeld van het monument eventueel wordt verstoord. Daardoor kan vaker positief geadviseerd worden over de pv-cellen die zichtbaar zijn vanaf publiek toegankelijk gebied.
Voortaan wordt bij rijksmonumenten positief geadviseerd over pv-panelen die uit het zicht liggen en geen aantasting vormen van waardevolle onderdelen van het monument en zorgvuldig op het dak worden aangebracht.
Voorwaarde voor een positief advies voor pv-cellen in het zicht is onder meer een zorgvuldig afgewogen ontwerp. Onevenredige visuele verstoringen zijn daarbij nog steeds niet acceptabel.
Clearline Fusion
Het Clearline Fusion indaksysteem is onderscheidend t.o.v. andere indaksystemen, omdat de zonnepanelen als zodanig het systeem voor dakintegratie vormen. Betreffende indaksysteem is dus geen constructiesysteem waar andere panelen in bevestigd kunnen worden. Er hoeft dus geen gebruik gemaakt te worden van EPDM-onderlagen, verzwaarde onderconstructies en/of plastic onderbakken, trays, damwandprofielen of iets dergelijks. Hemelwater e.d. blijft aan de voorzijde van de zonnepanelen, waardoor er ook geen ophoping van vuil, zoals bijvoorbeeld bladresten, aan de achterzijde kan plaatsvinden. Hierdoor komt er ook geen water in de buurt van de junction box zoals dat bij vele andere indaksystemen (veelal ‘verzonken’ opdaksystemen) wel het geval is.
Het Clearline Fusion indak zonne-energiesysteem vormt met het platte profiel dé ideale oplossing bij het inbouwen van zonnepanelen met het behoud van het originele karakter van jouw pand. Historische daken zijn allesbepalend voor het karakter van jouw monument, of het nu gaat om een pannendak, een rietdek of een dekking met leien. Clearline Fusion worden veel toegepast bij gebouwen waar uitstraling erg belangrijk is. Neem geheel vrijblijvend contact met ons op voor de diverse mogelijkheden.
Onderdak folie
Bij monumenten zijn meestal geen isolatietechnieken en moderne isolatiematerialen toegepast. De gebouwschil, voornamelijk het dak, houdt de warmte vaak slecht binnen. De meeste besparingskansen liggen dus bij het dak. Thermische verbeteringen van de gebouwschil is kansrijk, maar standaardoplossingen daarvoor zijn bijna nooit mogelijk, vanwege het monumentenzorgbeginsel van beeld- en materiaalbehoud.
Damp-open dakfolie is een oplossing voor isoleren van jouw pand en daardoor de energiekosten te minimaliseren. Dakfolie wordt aan de buitenzijde van het monument aangebracht en beschermt de constructie tegen vocht. Zodra je het dak gaat restaureren, kan dit dus door de leidekker worden meegenomen. Damp-open folie heeft twee functies: een waterkerende en een dampdoorlatende functie. De waterkerende eigenschappen van de damp-open folie beschermen de constructie tegen weersinvloeden van buitenaf. De dampdoorlatende functie zorgt ervoor dat vocht, dat de constructie is binnengedrongen, kan verdampen. Vocht in de constructie veroorzaakt schimmel en houtrot en tast de kwaliteit en de levensduur van een pand ernstig aan.
Lei Import Vent VX Plus Folie
De VX Plus Folie is een kwalitatief zware vierlaagse dak- en wandfolie, voorzien van een fijnmazige wapening, een High Breathable Film (HBF) en dubbele kleefrand. De folie beschikt over uitstekende waterkerende eigenschappen, is damp-open en weegt circa 160 gram per m².
MorgoVent 220 Plus
De MorgoVent 220 Plus is een kwalitatief zéér zware vierlaagse folie, voorzien van een fijnmazige wapening en een High Breathable Film (HBF) en dubbele kleefrand. De folie beschikt over uitstekende waterkerende eigenschappen, is damp-open en weegt circa 220 gram per m².
Lei Import is specialistenwijzer op monumenten.nl. Klik op ons profiel en laat jouw review achter.